'Gendercodes in de mode van de 20e eeuw'

'Gendercodes in de mode van de 20e eeuw'

Door Nicky Cremers, masterstudente kunstwetenschappen KULeuven 

Yves Saint Laurent, zwarte vrouwensmoking, hersft-winter 1993/94, 

gebaseerd op zijn collectie 'Le Smoking' uit 1967, Modemuseum Hasselt

FASHIONCLASH Festival heeft dit jaar ‘gender’ als overkoepelend thema. Het festival wil aan de hand van mode de uitdagingen omtrent gendertopics aankaarten en een stap zetten in de richting van een intelligente, empathische benadering van gender en deze in de toekomst aan te wenden.

De term ‘gender’ verwijst naar de socioculturele verschillen tussen de sekses. Het zijn de vrouwelijke en mannelijke kenmerken die worden gevormd door opvoeding en cultuur. Mode is een belangrijk middel om menselijke persoonlijkheid mee uit te dragen en dit is niet anders voor de genderaspecten hiervan. Naast hedendaagse kunst en mode, wordt het historische aspect van gender uitgelicht tijdens het festival om aan te tonen dat genderkwesties geen nieuw fenomeen zijn. Mode is van groot belang in het emancipatieproces van bepaalde sociale groepen zoals vrouwen, homoseksuelen en gendervariabele personen. In de tentoonstelling Gendercodes in fashion throughout the 20th century vertellen de stukken uit het Modemuseum van Hasselt de geschiedenis van het veranderende normenpatroon in de mode van de 20e eeuw. De elf geselecteerde silhouetten in de expositie illustreren een evolutie die eerst de vrouwenmode bevrijdt van haar 19e eeuwse keurslijf, gaande van de flapper tot de powersuit. Deze kleding correleert met de veranderende sociale status van de vrouw in de samenleving. Hetgeen opvalt is dat de vernieuwingen in de vrouwenmode meestal adaptaties van elementen uit de mannenmode zijn. Omdat vrouwen tijdens de Eerste Wereldoorlog het werk van de man moesten overnemen terwijl zij militair werden ingezet, moest hun kleding comfortabeler zitten. De kleding viel losser waardoor de vrouwen hun korset achterwege lieten. Het duurde echter nog enkele decennia voordat de broek ook gemeengoed bij vrouwen werd. Wanneer vrouwen massaal op de werkvloer stappen adapteren ze ook het mannenkostuum. De powersuit is een icoon van de vrouwelijke emancipatie maar is gebaseerd op de meest herkenbare mannelijke uitrusting. In de jaren '80 begint deze eenzijdige beïnvloeding echter om te keren en start de mannenmode aan een opmars. Vrouwelijke elementen worden nu ook overgenomen in mannencollecties en het aanbod voor mannen begint enorm te groeien. Er is dus sprake van wederzijdse beïnvloeding in de mode en het duurt niet lang voordat unisex kleding in zwang komt. Daarnaast komt het steeds vaker voor dat personen zich niet beperken tot de collecties die bestemd zijn voor hun sekse, maar ook aan de andere kant van de winkel gaan shoppen. Een aantal designers besloten daarop de verdeling tussen mannen-en vrouwencollecties te laten voor wat ze was en ontwerpen louter kleding voor mensen. Het label Comme des Garçons van de Japanse Rei Kawakubo is hier een tentoongesteld voorbeeld van. Deze mode kan door iedereen gedragen worden, wat maakt dat enerzijds de designer niet langer beperkt wordt in ontwerpkeuzes en anderzijds dat de mogelijkheden voor de consument vergroten. Mode heeft een stadium bereikt waarin sekse ondergeschikt is aan het ontwerp en dat is een interessante evolutie die internationaal toegejuicht wordt.

Dries Van Noten, geruite en gewatteerde bombervest, 

kakikleurige broek met paisleyprint,

 katoenen overhemd, 

hersft-winter 2013/14, Modemuseum Hasselt

Net zoals in het sociale debat omtrent gendergelijkheid, wordt er in de mode gepleit voor een opheffing van de verschillen tussen man en vrouw. Dit gaat praktisch gezien uiteraard niet voor alle kleding aangezien mannen en vrouwen lichamelijk verschillen, maar het gaat om de vastgeroeste ideeën zoals vrouwen die thuishoren in rokken en mannen absoluut niet. Iedereen moet kunnen dragen waarin hij of zij zich het best en meest zelfzeker in voelt. In de mode- en kostuumgeschiedenis zijn tal van voorbeelden te vinden die de traditionele gendercodes nuanceren en bijdragen aan de strijd voor meer gelijkheid.
Met Jean Paul Gaultier, Yves Saint Laurent, Vivienne Westwood en Paul Smith is FASHIONCLASH Festival in goed gezelschap in hun queeste naar een modebeleving die de grenzen overschrijdt.
De pop-upexpo Gendercodes in fashion throughout the 20th century loopt van 3 juni tot 15 juni in het Bonnefantenmuseum te Maastricht. Het is een samenwerking tussen FASHIONCLASH Festival, Modemuseum Hasselt en het Bonnefantenmuseum.


Modemuze verbindt op een online platform de mode- en kostuumcollecties van zeven Nederlandse musea met verhalen van mode- en kostuumliefhebbers als een bron van inspiratie voor een breed publiek. In samenwerking met FASHIONCLASH festival komt Modemuze de hele maand juni met een serie blogs rondom het thema van dit jaar: ‘Gender’. Neem voor een overzicht van alle blogs een kijkje op: http://modemuze.nl

Rei Kawakubo en Junya Watanabe voor Comme des Garçons, 

mantel met ruches en barokke jacquardelementen, 

herfst-winter 2006/07, Modemuseum Hasselt

Gender hits the catwalks

Topic of sexuality and gender in fashion is still perceived as controversial, however it cannot be prescribed as new. Jean Paul Gaultier has big interest in the trans-gender vision of the clothing, as well as division between sexes. He claimed that: “Except for the medieval codpiece and the bra, garments have never had a gender”. In 1985, Jean Paul Gaultier caused a shock in the fashion’s world by introducing the men-skirt – gossip has it, that fashion journalists and editors left the fashion show. 

Balancing on sexual border has been reached in many shows which have taken place in January. Due to upcoming FASHIONCLASH festival edition, our eyes seems to enrich with “gender-radar”, which is detecting any form of design, which goes beyond boundaries of sexual categorization. 

Foamboy Monsters by Niek Pulles at Comme des Garçons

Designer Niek Pulles installs Foamboy Monsters in Comme des Garçons stores all over the world.
Some of you may remember, the very first Foamboy monster made its debut at FASHIONCLASH Festival in 2011. Niek Pulles was one of the 10 non-fashion designers we invited for our Clash Project. Inspired by material remains of his graduation work 'Architectural Acoustics' in connection to human body Niek created his first Foamboy.

For their seasonal beginning Comme des Garçons asked Dutch design talent Niek Pulles to create 19 ‘Foamboy Monsters' for companies stores.
Originally produced as costumes for dancers and performers at various events including FASHIONCLASH Festival and Tedx. The work finds its influence in the hyperbolic portraits of MC Escher and Oskar Schlemmer’s triadic ballet. Similar to the aforementioned projects, the outfits feature unique, forms that distort the human body as it relates to the space it occupies.
Iindustrial shapes of hexagonal nuts, rigid gears, and round screws have been extruded out of waterjet cut foam to capture shadows, enhance light, and emphasize their depth as they are randomly dispersed around a main emblem placed in the center of the chest. Each of the figures have been decorated in black and grey to complement the label’s color scheme and are posed in a way that contrasts the existing models dressed in the brand’s apparel.
The 19 creations that have resulted from the collaboration are now intertwined with manikins in Tokyo, Kyoto, Paris, New York, and the company’s original store located in London’s Dover Street Market.


More information: http://www.heyniek.com/#!/work/foamboy-monsters/

-> Niek Pulles interview in Dutch Vogue

images courtesy Niek Pulles

Joshua Enker Presents New Collection

Please introduce yourself to our readers. (Who are you, where do you come from and what is your field of specialization?)
My name is Joshua Enker, I am a fashion designer from Amsterdam. I design for both men and women and I tend to start from material development.

What inspires you in general?
Fashion, art, history, crafts...the idea of transformation and how one is perceived.

Where are you based?
I’m based in Amsterdam, for now.

What is it like to be a young designer in your city/country?
There’s a whole web of institutions, subsidies, etc. that seem to support fashion, however it’s quite daunting to find your way through it though. Selling and actually producing your work is a big challenge, as there is hardly a market for home-grown design. The Dutch will spend on their homes but not on clothing and accessories.